Sant Journal Interview #1

Нью Йоркийн алдарт их сургуулийн Абу Даби дахь салбарт 1 дүгээр курсийн оюутан болох ямарваа нэгэн юмыг олон талаас нь тунгаан боддог ѳѳрийн гэсэн үзэл бодолтой Сант сургуулийн 2018 оны тѳгсѳгч М.Содгэрэлтэй их сургуулийн ѳргѳдлийн талаар, хувь хүний хѳгжил, мэдрэмж сэтгэгдэл, GAP year буюу завсар жил болон гадаадад сурах талаар ярилцлаа.

-Сайн байна уу? Энэ ѳдрийн мэндийг хүргье. Ярицлага ѳгѳхѳѳр болсонд баярлалаа. Та ѳѳрийгѳѳ товч танилцуулаач.

“Сайн байна уу? Намайг Содгэрэл гэдэг. Би Сант сургуулийг 2018 онд тѳгсѳѳд одоогоор Нью Йоркийн их сургуулийн Абу Даби дахь салбарт 1 дүгээр курсын оюутан.”

-Одоо ингээд их сургуультай холбоотой асуултуудаас эхлье.

Та Сантад суралцаж байхдаа ямар нэгэн клуб, дугуйлан, олимпиадын бэлтгэл зэрэг хичээлээс гадуурх ажилд хамрагддаг байсан уу?

“Би 11 дүгээр ангийнхаа сүүлээс эхлээд Сантын мэтгэлцээний клубд элсэн орсон. 12 дугаар ангидаа буюу тѳгсѳх ангидаа “UB Debate League” -т амжилттайгаар оролцож байсан. Мѳн англи хэлний олимпиадын бэлтгэлд явдаг байсан.”

-Ер нь гадагшаа явж суралцахад их сургуулийн ѳргѳдѳл гэж маш том даваа байдаг шүү дээ. Та хэзээнээс их сургуулийн ѳргѳдлөө бэлтгэж эхэлсэн бэ?

“Яг эхэлсэн process нь гэх юм бол анх 11 дүгээр ангидаа TOEFL, SAT гэдэг шалгалт байдаг гэдгийг мэдээд тухайн шалгалтуудыг ѳгье гэж бодоод SAT шалгалтыг би 12 дугаар ангийнхаа 10, 12 сарууд болон 5 дугаар саруудад ѳгч байсан . Харин яг идэвхтэйгээр гэвэл 12 дугаар ангиа тѳгсѳѳд завсар жил буюу GAP year аваад бэлдэж эхэлсэн үе юм байна.

Би GAP year авах хугацаандаа шалгалт гэхээсээ илүү ѳргѳдѳл эсээнүүд дээрээ ажиллаж эхэлсэн. Учир нь тѳгсѳхдѳѳ шалгалтуудаа жин тан болгочихсон байсан. Гэхдээ шалгалтууд нь ѳѳрѳѳ ѳргѳдлийн үйл ажиллагааны зѳвхѳн нэг хэсэг нь болж байдаг тул цаана нь зѳндѳѳ олон юм хийх ёстой гэдгээ ухаарч байсан.”

-Их сургуулийн ѳргѳдѳлд SAT, TOEFL гэх мэт шалгалтууд хэрэгцээтэй болдог. Тийм учраас хүүхдүүд ихэнхдээ сургалтын тѳвүүдэд хамрагдаж бэлдэж эхлэдэг. Та ямар нэгэн сургалтын тѳвүүдэд хамрагдаж байв уу?

“Анх 10 дугаар ангидаа би TOEFL-д бэлдэх зорилгоор JET сургалтын төвд сууж байсан. Гэхдээ яг үнэндээ JET-д суух надад нэмэр болсон гэж боддогүй бас дээрээс нь ѳндѳр үнэтэй байсан. JET-ийг бол би хүнд зѳвлѳдѳгүй. 11дүгээр ангийхаа зун би Universal-ийн SAT ангид сууж байсан. Тэгээд 12 дугаар ангиа тѳгсѳѳд нэг юмыг ойлгож авсан. Тэр нь сургалтын тѳвүүд ер нь хүнд хэрэг болдоггүй юм байна. Яагаад вэ гэвэл миний хувьд сургалтын тѳвүүдийн ихэнх нь хүн ѳѳрѳѳ интернэт ухаад олж авах боломжтой мэдлэгийг хэвлээд мѳнгѳ аваад байгаа юм шиг санагдсан. Тэр нь надад таалагдаагүй. Би ѳѳрѳѳ 12р ангиа тѳгсѳѳд сургалтын тѳвд ажилласан. Тэндээсээ яг би сургалтын тѳвүүд хүнд тѳлж байгаа мѳнгѳтэй нь дүйцэх үнэ цэнийг ѳгѳхгүй байгааг харсан. Тийм ч болохоор би хүмүүст сургалтын тѳвд суу гэж зѳвѳлгѳѳ ѳгдѳггүй. Гэхдээ нѳгѳѳ талаасаа сургалтын тѳвд суусныхаа ачаар нүд нээгддэг. Нүд нээгддэг гээд тийм ѳндѳр тѳлбѳр тѳлѳх бас онцгүй л дээ. Мѳн зарим цагаа зохицуулж чаддагүй хүмүүст сургалтын тѳвийн цагт баригдаад юмаа хийдэг. Тэгэхдээ бас сургалтын тѳвд суугаад яг сурдаггүй гэвэл бас үгүй. Хүн яг ѳѳрѳѳ хүсэх юм бол сургалтын тѳвтэй тѳвгүй сурч болдог.

Би GAP year авахдаа Tomujin academy д явж эхэлсэн. Ѳѳрсдийгѳѳ сургалтын тѳв гэж ярьдаг л даа, учир нь багш сурагч хичээлийн материал ѳгѳѳд явдаг болохоор гэхдээ миний хувьд яг community based буюу хамт олон дээр суурилсан нь тул илүү таалагддаг. Гэхдээ бас л адилхан хүн ямар нэгэн юмнаас заавал хамааралтай байх шаардлагагүй, үнэхээр ѳѳрѳѳ чадна л гэж байвал чадна.”

-Сая цаг зохицуулалтын талаар хальтхан дурдаад ѳнгѳрлѳѳ. Та ер нь цаг тѳлѳвлѳлтийн тал дээр хэр вэ?

“Миний хувьд цагаа зохицуулна гэдэг одоо ч гэсэн том асуудал. Би ер нь ажлууд гарч ирээд байх тусам хойш нь тавьсаар байгаад хамгийн сүүлийн ѳдѳр нь хийдэг буруу зуршилтай гэх юмуу даа. Ялангуяа их сургуулийн ѳргѳдлийн явцад цаг зохицуулалт маш чухал. Цагаа зохицуулна гэж юуг хэлэх гээд байгаа вэ гэхлээр яг realistically буюу бодитоор тѳлѳвлѳнѳ гэсэн үг. Цаг тѳлѳвлѳлтѳѳс илүү чухал зүйл нь self-discipline буюу тэвчээртэй, тухайн тѳлѳвлѳсѳн цагтаа ажлаа хийж гүйцэтгэдэг байхыг хэлнэ. Гэхдээ би ѳѳрѳѳ одоо ч гэсэн энэ тал дээр асуудалтай байгаа.”

-Та ер нь их сургуулийн ѳргѳдѳл, шалгалтандаа хаана хэрхэн бэлддэг байсан бэ?

“Ихэнхдээ найзуудтай хамт сууж юмаа бэлддэг байсан. Гэртээ болохоор гараас юм гардаггүй байсан учир нь юм уншиж болох ч гэсэн гэрийн ажилтай холилдоод байдаг нь таалагддагүй байсан. “Хөөе аяга угаа” гээд ч юмуу тээ угаасаа л хийх ёстой юмнууд тэгээд дараа буцаад хичээл хийх гээд суухлаар хийх хүсэлгүй болдог ч юм уу ямартай ч юм хийж чаддаггүй байсан. Яахав даалгавараа хийчихдэг байсан гэхдээ шалгалттай үед хэцүү юм байна лээ. Миний хувьд азтай байсан зүйл нь манай найзууд 12 дугаар ангийн сүүлээр яг адилхан ѳргѳдлийн үйл явцад бэлдэж эхэлсэн. Тэр нь надад маш том тус болж байсан. Яг ѳѳр юманд сатаарахгүй хичээл хамт хийх найзуудтайгаа баг болчихсон байсан. Хоёрт, өмнѳ нь ѳѳрѳѳ бэлдэж байсан болохоор тэр мэдлэгээ хуваалцангаа лавшруулаад авах боломж олдсон.”

-Сантад суралцаж байх хугацаандаа гаргаж байсан хамгийн том амжилт гэвэл та юуг нэрлэх вэ?

“ Аймаар том амжилт гэдэг чинь нийтэд хүлээн зѳвшѳѳрѳгдсѳн том улсын олимпиад медаль тээ… Миний хувьд тийм бол байгаагүй.Хамгийн том нь гэвэл багаараа мэтгэлцээний тэмцээнд нэгдүгээр байранд орсон маань болж таарна. Мѳн Хобби сургуулийн англи хэлний олимпиадад 2т орж байсан. Энэ нь надад хувь хүнийхээ хувьд хамгийн том нь санагддаг.

Хувь хүнийхээ хувьд тэр мэтгэлцээний тэмцээнд сайн оролцох нь чухал байсан. Яагаад гэвэл би англи хэлээр ярихдаа асуудалтай, сандруу хүүхэд байсан, 11 дүгээр ангидаа мэтгэлцээний клубд элсээд ичгэвтэр байдалд орж байсан. Ер нь бол ярих чадвартаа эмзэг итгэлгүй байж байгаад тэрийгээ даван туулаад ярианы шалгуур болсон тэмцээнд ялсандаа их баярладаг. Ѳѳрѳѳ үүгээрээ тодорхой хэмжээнд бахархдаг ч гэх юмуу.

Мѳн Хоббигийн олимпиадад 7 дугаар ангиасаа оролцож, хэзээ ч шагналт байранд орж байгаагүй. Харин 12 дугаар ангид орохдоо өөрийгөө бэлтгэсний хүчинд шагналт байранд орсондоо баярладаг. Учир нь би бүр багаасаа хүүхдүүдтэй хамт орохдоо хичнээн хүссэн ч сайн байранд ордоггүй байдаг. Тэр нь хувь хүнийхээ хувьд онцгүй санагдаад ѳѳртѳѳ их эргэлздэг байсан. Яг 12 дугаар ангидаа зүгээр ѳѳртѳѳ итгээд орох биш бэлдээд орсон нь үр дүнгээ ѳгсѳн юм шиг. “

-Их сургуулийн ѳргѳдлийн үйл явц гэдэг маш их асуудалтай, эхэлсэн цагаасаа хойш санаа зовоож байдаг зүйл. Та ер нь тухайн үйл явцын үед хэрхэн стресстэй deal хийдэг байсан бэ?

“Одоо бодоод байхад стресс гэдэг зүйлийг avoid хийж болдог байсан байна лээ. Зүгээр л жоохон зохион байгуулалттай байвал болох юм шиг санагддаг. Миний хувьд би тухайн үед тийм сайн зохион байгуулалттай биш байсан тул стресс угаас тулгарна. Тэр тулгарсан стресстэй нүүр тулдаг байсан арга нь найзуудтайгаа цагийг ѳнгѳрѳѳх л юм байна.”

-Их сургуулийнхаа эцсийн эцэст олон хоногийн хѳдѳлмѳр шингэсэн ѳргѳдлѳѳ явуулсаны дараа таньд ямар мэдрэмж тѳрж байсан бэ?

“Аягүй сонин мэдрэмж тѳрдѳг юм байна лээ. За ингээд явуулчлаа. Ямар балай юм бэ. Одоо яадаг юм бол доо. Тэгээд л ер нь хүлээгээд эхэлдэг юм байна лээ. Яг явуулах гэдэг товчийг дараад одоо ингээд яах болдоо гээд бодоод эхэлдэг юм байна лээ.”

-Personal statement гэдэг бол ѳргѳдѳлийн маань хамгийн том хѳдѳлгүүр хэсгүүдийнх нь нэг. Та хэрхэн Personal statement -ийнхаа санааг олж байсан бэ?

“Миний хувьд болохоор санаа нь чухал биш юм шиг санагддаг. Ямар ч санааг сайн бичвэл яг тухайн хүнийг илэрхийлж болох юм шиг санагддаг байхгүй юу. Гэхдээ би санаа дээрээ их суусан л даа. Яг аль хэсгээ харуулах вэ гэдгийг шийдэх гэж нилээн удсан. Тэгээд ер нь бичээд эхлэхээр ѳѳрийгѳѳ аль талаас нь харуулхаа шийдчихдэг. Миний туршлагаас харахад санаа , контент, стилээр л илэрхийлэгддэг гэж боддог. Санаагаа олчихно. Контент гэдэг нь болохоороо ямар зүйлсээр санаагаа илэрхийлэх юм. Стил нь хэрхэн илэрхийллэх нь гэсэн үг. Миний зѳвѳлгѳѳ гэвэл санаа дээрээ битгий хэтэрхий цагийг үрээрэй. Харин контент, стил хоёр дээрээ илүү цагийг зарцуулах нь илүү ѳгѳѳжтэй.”

-Personal statement-ийг ер нь бол их олон удаа бичиж байж хамгийн сүүлд нь нэг арай гэж гоё эсээ гаргаж ирдэг. Та хэдэн удаа засаж бичиж байсан бэ?

“Миний хувьд би засна гэхээсээ илүүтэйгээр шинээр бичдэг байсан. Нэг л санаатай гэхдээ бүгдээрээ ѳѳр контенттэй. Ойролцоогоор нийт гуч гаруй удаа бичсэн байх.

Яг бичиж эхлэх зѳвлѳгѳѳ ѳгье гэвэл personal statement луу орохоосоо ѳмнѳ ерөнхийдѳѳ бичээд эхэлчихвэл их зүгээр юм байна лээ. Жишээ нь үзсэн киногоо ч юм уу ямартай ч яг сэтгэлээсээ бичээд сурчихвал их гоё.”

-За ѳргѳдлѳѳ явуулчлаа. Одоо хариу хүлээнэ тэгээд хариугаа шалгана гэдэг маш хэцүү түгшүүртэй хугацаа. Та тэр үеийг яаж даван туулсан бэ?

“Түрүү хэлсэн, яг ѳргѳдлѳѳ явуулчихаад санаа зовоод эхэлсэн гээд. Гэхдээ би яг зүгээр суугаад байсан бол сэтгэл санааны хувьд их хэцүү байх байсан байх. Миний хувьд Томужинд ажиллах боломж олдоод, их завгүй яваад ѳргѳдѳлдѳѳ санаа зовохгүй байхыг хичээдэг байсан гэхдээ л бас бодогдоно, чухал зүйл учраас. Тэгээд Томужинд хамт олонтой байсан болохоор маш амар байсан.

Сургуульдаа тэнцсэний дараа цээжинд зангираад байсан мэдрэмжүүд яг тавигдаж байгаа юм шиг л мэдрэмж тѳрж байсан. Гэхдээ бас шууд амар амгалан болохгүй ээ. Аль сургууль нь дээр юм бол гээд шийднэ сонгоно гээд санаа зовох юм бас бий.”

-Сургуулиуд ижил “vibe” -тай хүүхдүүд авдаг гээд нэг тиймэрхүү мэдээлэл яваад байдаг шүү дээ.Та яагаад сургуульдаа тэнцсэн гэж боддог вэ?

“Би маш олон сургуулиас татгалзсан хариу авч байсан. 21 ээс 5 нд л тэнцэж байсан. Тэгээд яг энэ таван сургуулиа дэлгээд харахаар бүгд ѳѳр ѳѳр үнэ цэнэтэй сургуулиуд. Тэгээд би ѳѳрийнхѳѳ явуулсан ѳргѳдлѳѳ харахаар 5 ѳѳр талаа харуулсан байсан. Хэчнээн сургууль vibe аар хүүхдийг сургуульдаа таарах эсэхээр нь шалгаруулж авдаг ч гэсэн яг эцсийн эцэст хүн ямар хэсгээ харуулсан гэдэг дээр л буудаг. Бид нарын явуулсан ѳргѳдлийг зүгээр цаасан дээрээс л уншиж байгаа, тэгээд тэр цаасан дээр л ѳѳрийгѳѳ илэрхийлэх хэрэгтэй болдог. Хүн болгон ѳѳр, тэгээд тэр жижигхэн цаасан дээр гаргаж ирээгүй маш олон юм байгаад байдаг. Тэгэхээр ѳѳрийнхѳѳ аль талыг үзүүлэх вэ гэдгээс л ямар сургуульд орох нь хамаарч байгаа санагддаг.”

-Үнэхээр маш гоё хүртээмжтэй хариулт байлаа. Их сургуульдаа тэнцэнэ гэдэг бол маш их баяр хѳѳр аз жаргал болдог байх. Тэгвэл бүр сургуульдаа тэнцээд очих ямар байдаг бол? Та анх сургууль дээрээ очоод ямар мэдрэмжүүдийг авч байв?

“Би бүр зунжингаа хүлээсэн. Тэнгэр лүү харахлаар л онгоц нисэж байгааг хараад явж байгаагаа бодоод л. Би ѳмнѳ бараг гадаад явж үзээгүй , анх удаагаа явж байгаа болохоор бүр үнэхээр гоё санагдаж байсан. Тэгээд хүлээлгийн үйл ажиллагаа гээд бүх юм нь л гоё байсан. Тэр нь хоёр долоо хоногийн турш үргэлжилж дуусаад хичээлүүд эхлэх болсон. Тэгэхэд надад маш сонин мэдрэмж тѳрсѳн. Учир нь ѳмнѳ ингээд англи хэл дээр ярьдаг байсан ч лекц, хичээл бол сонсож үзээгүй их эвгүй мэдрэмж авч байлаа. Үсрээд л TOEFL ийн сонсох хэсэг байгаа. Арван жилд байдгаас тэс ондоо байхаар дургүй ч хүрэх шиг ер нь дасах гэж хэцүү байсан. Хамгийн балай юм нь надтай хамт сурч байгаа адилхан арван жилээ тѳгсѳѳд л ирсэн гадаадын хүүхдүүд миний тулгарч байгаа асуудал ерѳѳсѳѳ асуудал биш байсан. Тэд нар ямар ч бэрхшээлгүй хийж байсан. Тэгээд л би чинь ямар балай юм бэ, би ер нь жоохон хоцрогдчихсон байгаа юм байна гэж ѳѳрийгѳѳ голж эхэлдэг юм байна лээ. Гэхдээ тэр голдог нь хоёр талтай. Нэг нь би ингээд сургуульд тэнцээд болчихсон гэсэн сэтгэл ханамжтай байсныг болиулаад чи юу ч биш ээ гээд хичээх боломж нээж ѳгсѳн. Нѳгѳѳ талаараа бол чи хэн ч биш гээд ѳѳртѳѳ итгэх итгэлийг нь алах аюултай. Тэгээд энэ хоёр хоёул миний туулсан зам байсан. Одоо бол яг дундыг бариад гоё нѳхцѳлд байгаа. Ѳѳртѳѳ бахдаж онгироогүй гэхдээ бас цаашаа хичээх хэрэгтэй гэдгээ мэддэг болсон. Хүмүүс ер нь шартай байхыг муухай л гэдэг юм гэхдээ ийм байх нь хѳгжихѳд тус болсон гэж би хувьдаа боддог. Гэхдээ шар гэхлээрээ хүнд хорсолоо гаргах биш харин зүгээр л тухайн зүйлийг сурах чадах гэсэн сэдэлээр хардаг.

Одоо харин жоохон хэцүүхэн л байна. Корона вирусаас болоод гарчиж болохгүй нилээн сонин л байна. Одоогийн нѳхцѳл байдлын хувьд ѳнгѳрсѳн долоо хоногоос хатуу арга хэмжээ аваад эхэлсэн. Торгууль, хилийн хориг гэх мэт. Хоолоо гарч идэхээс ѳѳр нѳхцѳлд гарч болохгүй л байна даа.”

-Их сургууль дээрээ анх очоод бүтээсэн мартагдашгүй дурсамжаасаа хуваалцааж

“Жүжигт тоглосон маань л юм байна. Арван сарын дунд хүртэл нэг продцутионд кастанд байсан. Хичээлийнхээ хажуугаар жүжгэндээ бэлдээд мѳрүүдээ цээжлээд явсан нь маш гоё хүртээлтэй үйл явц байсан. Эцсийн үр дүндээ ч мѳн сэтгэл хангалуун байсан. Хоёр сар тасралтгүй бэлдчихээд эцэст нь яг хүмүүсийн урд жүжгээ тоглох нь сэтгэлд хоногшиж үлдсэн гэж би хэлэх юм байна даа.”

-Та ямар мэргэжлээр суралцаж байгаа вэ?

“Би Computer Science буюу компьютерийн шинжлэх ухааны мэргэжил сонгосон байгаа. Мѳн interactive theater гээд minor той байгаа.”

-Та тухайн мэргэжлээ яагаад сонгосон бэ?

“Ирээдүйд хийхийг хүссэн зүйл байгаа. Тэгээд энэ мэрэгжил томоохон хэсэг нь болохоор сонгосон. Computer Science бол миний хувьд их хэцүү санагддаг учир нь хичнээн би арван жилдээ математикийн хичээлээ хийчихдэг байсан ч тийм сайн бол байгаагүй.Тэгээд энэ мэргэжил нь ѳѳрѳѳ математик суурьтай. Гэхдээ тэглээ гээд би чадахгүй гэсэн үг биш гэж боддог. Тийм болохоор одоо ингээд сурах гээд оролдоод явж байгаа.”

-Та сая ирээдүйд нэг юм тѳлѳвлѳсѳн зүйл байгаа гэж хэлсэн. Таны ойрын тѳлѳвлѳгѳѳ зорилго юу вэ?

“Ёстой мэдэхгүй байна.Түрүүн дурьдсан зүйл бол төлөвлөгөө биш. Юу гэмээр ч юм бэ дээ. Алсын хараа зорилт тѳрлийн зүйл. Би ирээдүйн талаар тѳлѳвлѳх дургүй. Яагаад гэвэл тѳлѳвлѳсѳнѳѳр болохгүй байх тохиолдол зѳндѳѳ байдаг. Яахав академик , ямар хичээл авах вэ гэдэг тѳлѳвлѳгѳѳ гаргана гэхдээ л бас яг авья гэсэн хичээл байхгүй үед бүх тѳлѳвлѳгѳѳ нурж унаж байгаа юм шиг санагддаг.”

-Таны хувьд гадаад сурахын давуу тал юу гэж боддог вэ?

“Яалт ч үгүй юм үздэг. Юм үздэг гэхээрээ академик тал дээрээ ч , амьдрал тал дээрээ ч гарч ирж буй бэрхшээлүүдтэй ѳѳрѳѳ нүүр тулж сурахыг хэлэх байх. Нэг ёсны ѳѳрѳѳ ѳѳрѳѳрѳѳ ѳсѳн хѳгжих боломжтой гэх юм даа.”

-GAP year буюу ѳнжих жил авсан гэж хэлсэн л дээ. Та ер нь завсар жилийн талаар юу гэж зѳвлѳх вэ?

“Ялангуяа Сантын хүүхдүүдийг GAP year аваарай гэж зѳвлѳмѳѳр байна. Учир нь манай сургууль дээр ѳѳрийгѳѳ хувь хүн талаасаа олж мэдэх боломж нь үнэхээр ховор байдаг, зүгээр дан хичээл л байдаг. Миний хувьд ѳнжих жил авсанаар ямархуу амьдралаар амьдармаар байгаагаа олж мэдэж байсан. Ѳнжих жил ер нь нилээн олон давуу талтай байдаг. Гэхдээ хүмүүс жил алдана гэж яридаг ялангуяа гэр бүлийнхэн гэх мэт. Яг үнэндээ ѳнжих жилээс олж авсан давуу талуудгүйгээр цаашаа явна жил алдахаас илүү сѳрѳг үр дагавартай байх боломжтой санагддаг. Тийм учраас надад ѳнжих жил авах нь зѳв санагддаг.

Харин ѳнжих жил авч буй хүүхдүүдэд хандаж хэлье гэвэл сайн тѳлѳвлѳгѳѳ гаргаж ѳнжих жилээ аваарай. Зун, намар гээд л ѳргѳдлийн хугацаа дуусчих учир хийх юмаа тѳлѳвлѳѳд тэрийгээ яг хэрэгжүүлээд яваарай л гэе.”

-Бид нар гадагшаа явч суралцана гэхээр ч юмуу ер нь тийм эцэг эх, багш , найз нѳхдийн хүлээлт дарамт гэж байдаг. Та тэдгээртэй хэрхэн нүүр тулдаг байв?

“Манай гэрийхэн “за, чи орчихно, гайгүй чи орчих байх ѳѳ” гэж хэлдэг байсан. Тэр нь надад муухай санагддаг байсан. Яахав уул нь урам ѳгѳх зорилготой л тэгж хэлж байгааг нь мэдэж байгаа ч гэсэн хүлээлт тавиад дарамтлаад байгаа мэт санагддаг. Гэхдээ би болохоор хэрхэн нүүр тулдаг байсан бэ гэх юм бол зүгээр тоодоггүй байсан. Ер нь хүлээлт гэдэг зүйл байхгүй байсан дээр л гэдэг боддог.”

-Их сургуулийн энэ их стресс дарамттай үйл явцад эцэг эхээс гадна хэн таньд хамгийн их тус дэмжлэг болж байсан бэ?

“Хамт олон. Манай найз охин. Манай найз охин надад их тусалдаг байсан. Шалгалтандаа бэлдэж чадахгүй байхад хүртэл надтай хамт тѳлѳвлѳгѳѳ гаргаад зааж зѳвлөдѳг байсан нь надад их таалагддаг.

Хамт олны хувьд яг хамт юмаа хийгээд суудаг найз нѳхдүүд байна. Яг хэцүү тайвширах хэрэгтэй үед хаана байна гээд намайг ирж аваад зүгээр юм ярьдаг байсан нь их баярладаг даа. Мѳн хамт ѳргѳдѳлѳѳ бэлддэг байсан Томужингийн хамт олонд их талархдаг. Хичнээн найз нѳхѳд, найз охин хажууд дэмжиж байсан ч ганцаараа ѳргѳдлѳѳ явуулана гэдэг хэцүү л байх. Гэхдээ ганцаараа хийгээд сургуульд тэнцэж байсан хүн зѳндѳѳ бий. Миний хувьд л хамт олонтой байх нь дээр санагддаг.”

-Одоо суралцаж байгаа сургуулиа магтаад бид нарыг ѳргѳдлѳѳ явуулмаар санагдтал рекламдаач

“ Манай сургууль бүр үнэхээр тѳсѳв, санхүүгийн нѳѳц бололцоо ѳндѳртэй. Бүх юмыг чинь даадаг. Онгоцны тийзийг чинь хүртэл даана. Стипент ч бас ѳгнѳ. Санхүүгийн асуудлуудыгг шийдээд ѳгчихѳѳр маш их боломж нээгдээд яалт ч үгүй суралцахаас ѳѳр аргагүй болдог.”

-Хэрэв та ахлах ангидаа буюу 10р ангидаа буцаад очсон бол цагийг юунд зарцуулах байсан бэ?

“Ямар нэгэн зүйлд санаа зовж биш ѳѳрийнхѳѳ дуртай зүйлийг л хийж ѳнгѳрѳѳх байсан байх. Дуртай юмаа бар,ж аваад шууд л эхэл гэж хэлмээр байна. Миний хувьд би ѳѳрѳѳ дуртай юмаа хийгээд явах боломж байхад зүгээр цагаа үрээд ѳнгѳрүүлчихсэн санагддаг.”

-Санал болгох гоё ном, кино гэвэл

“Одоогоор Office үзэж байгаа тэрийг л хэлье. Ер нь би инээдмийн цувралуудад дуртай. Анх “Friends” үзэж эхлээд л англи хэл маань сайжирсан гэж боддог. Ямар нэгэн ситком үзэхийг зѳвлѳдѳг.

Яг чухал үедээ би чухал ном уншиж байсан нь одоо болтол сэтгэл хоногшиж үлдсэн. Тэр нь Animal Farm буюу Амьтаны фэрм гээд улс тѳрийн холбогдолтой коммунизмыг шүүмжилсэн ном. Тэгээд англи хэл дээр нь уншихад хэцүү үг аймар ихтэй. Коммунизмийн талаар мэдлэгтэй болохоос гадна англи хэл маань эрс сайжирсан. Их үр ѳгѳѳжтэй байсан.”

-Таны хувьд Сант сургуульд сурах нь ямар давуу талтай вэ, Сантад сурснаар ямар ямар зүйлийг олж авсан бэ?

“Сантын багш нартаа бүгдэнд нь хайртай. Багшаа гээд юм гуйвал ойлгодог. Ойлгохгүй юмыг тайлбарлаад ѳгдѳг байсан. Сантад сурсан хамгийн чухал зүйл гэвэл хүний ая эвийг олоод ер нь багш нартайгаа л их холбоотой байсан даа. Одоо ч гэсэн Хуншагай багштайгаа холбоотой байдаг. Аа, Сант математик маш сайн заадаг санагддаг. Одоо ч гэсэн хичээл үзэж байхад Сантын математик их хэрэг болдог.

Мѳн Сантад байдаг ч болоосой гэж боддог зүйлс байдаг. Түрүүн ярьсан шиг ѳѳрийгѳѳ олж нээж танихад тус болох клуб , ѳѳрийгѳѳ хѳгжүүлэх сорилготой зүйл байдаггүйд одоо болтол гайхдаг. Ганц байдаг нь л мэтгэлцээний клуб. Яагаад одоо болтол байхгүй байгаад нь их л гайхдагдаа.

Миний хувьд Сантдаа сэтгэл хангалуун байдаг. Ѳѳр газар тѳгссѳн бол гэсэн бодол огт байдаггүй.”

-Та англи хэл дээр ѳѳрѳѳ асуудалтай байсан гээд дурдсан. Та ер нь англи хэлээ хэрхэн сайжруулав. Зѳвлѳмж зѳвѳлгѳѳ ѳгвѳл юу гэж хэлэх вэ?

“Анх эхлэхдээ техник талаас нь бус хѳгжилтэй аргаар эхэл. Хэцүү гэдэг сэтгэгдэл авчихвал цааш суралцахад ер нь бүр л хэцүү санагддаг. Ѳѳрт таалагдсан ситком оо үзээд л эсвэл зүгээр л Харри Поттер ч юм уу уншаад ирэхээр угаасаа сайжирдаг. Ямар ч хэлийг хэр их ашиглаж байна тѳдий чинээ сайжирдаг гэдэг юм байна лээ. Миний хувьд асуудал нь яг тэр байсан. Зѳвхѳн хичээл дээрээ л англи хэлээ сайн мэддэг бусад нѳхцѳлд бол огт ашигладаггүй. Хэл сурья л гэвэл тухайн хэлнийхээ хэрэглээ хэрэгцээгээ ихсэг л гэж хэлэх юм даа.”

-Корона вирусийн дэгдэлт гарахаас ѳмнѳ таны нэг ѳдѳр хэрхэн ѳнгѳрдѳг байв?

“Ѳглѳѳ 9:30-аас хичээлтэй. Тэрэндээ бас хоцорчихно оо. Ѳмнѳ арван жилдээ 7 цагаас босох асуудалгүй байдаг байсан одоо бол нэлээн хүнд шүү. Тэгээд дараа нь хоол идээд номын сан орж хичээл хийж байгаад ѳдѳр 1:30 аас ѳѳр нэг хичээлдээ орно. Тэрийгээ тарчихаад нэг хоёр цаг gym ордог. Тэгээд шууд гэртээ ирээд хичээлээ хийж эхлэнэ дээ.”

-Таны Сантад суралцаж байх хугацаандаа учирч байсан хэзээ ч мартагдахгүй нандин дурсамжаасаа хуваалцаач гэвэл

“Хуншагай багштайгаа маазардаг байсан нь л хамгийн том дурсамж юм даа. Хичээл дээрээ нэг тийм chill байдаг байсан нь их таалагддаг. 12 дугаар ангийн хавар физикийн хичээл гэхээр нэг гоё мэдрэмж буцаж ирдэг.”